اینترنت اشیا (IoT) چیست؟ به شبکه‌ای از دستگاههای فیزیکی، وسایل نقلیه، وسایل برقی و سایر اشیاء تعبیه‌شده با حسگرها، نرم‌افزارها و قابلیت‌های اتصال اشاره دارد که به آنها اجازه میدهد داده‌ها را از طریق اینترنت جمع‌آوری و تبادل کنند.
این دستگاهها میتوانند با یکدیگر و سیستمهای متمرکز ارتباط برقرار کنند و اتوماسیون، نظارت و کنترل را در برنامه‌های مختلف، امکان‌پذیر میسازند.
هدف IoT ایجاد یک محیط بهم پیوسته و پاسخگوتر، بهبود کارایی، راحتی و تصمیم‌گیری است.
اینترنت اشیا (IoT) نحوه زندگی و کار ما را متحول میکند و همه چیز را از applianceها گرفته تا ماشین آلات صنعتی به اینترنت متصل میکند. این گسترش سریع دستگاههای اینترنت اشیا مزایای قابل توجهی را به همراه داشته و چالش‌های مختلف امنیت سایبری را معرفی کرده است.
چشم انداز اینترنت اشیا چیست؟
اکوسیستم اینترنت اشیا گسترده و درحال افزایش است. در سال 2025، پیش بینی میشود که بیش از 75 میلیارد دستگاه متصل در سراسر جهان وجود داشته باشد. هر دستگاه متصل به اینترنت نشان دهنده یک نقطه ورود بالقوه برای حملات سایبری است، و ایمن سازی دستگاههای IoT را ضروری و پیچیده‌تر میکند.
تنوع بسیار زیاد دستگاههای اینترنت اشیا- که در سخت‌افزار، نرم‌افزار و پروتکل‌های ارتباطی متفاوت هستند- دشواری ایجاد امنیت IoT را تشدید میکند.
چالش‌های کلیدی امنیت سایبری در اینترنت اشیا (IoT)
عدم استانداردسازی
فقدان استانداردهای امنیتی جهانی برای دستگاههای IoT مانع مهمی در برابر امنیت سایبری موثر است. سازندگان از انواع پروتکل‌ها و اقدامات امنیتی استفاده میکنند که تضمین حفاظت مداوم در همه دستگاهها را به چالش میکشد.
این تقسیم‌بندی آسیب‌پذیری‌هایی را ایجاد میکند که مهاجمان میتوانند از آنها سوءاستفاده کنند، بویژه در محیط‌هایی که چندین دستگاه با هم تعامل دارند.
امنیت ناکافی توسط طراحی
بسیاری از دستگاههای اینترنت اشیا با حداقل ویژگیهای امنیتی، اغلب با اتکا به رمزهای عبور پیشفرض، رمزگذاری ضعیف یا نرم‌افزار قدیمی توسعه داده میشوند.
این مشکل در دستگاههای اینترنت اشیا رایج است و آنها را مستعد حملاتی مانند انکار سرویس توزیع‌شده (DDoS) و دسترسی غیرمجاز میکند.
نگرانی‌های حفظ حریم خصوصی داده‌ها
دستگاههای اینترنت اشیا (IoT) بطور مداوم داده‌ها را جمع‌آوری و انتقال میدهند که بیشتر آنها حساس و شخصی هستند.
بدون اقدامات امنیتی قوی، این داده‌ها را میتوان رهگیری کرد، که منجر به نقض حریم خصوصی و سوء استفاده احتمالی از اطلاعات شخصی میشود.
پیچیدگی بروزرسانی و وصله
بروزرسانی و وصله منظم دستگاههای اینترنت اشیا برای حفظ امنیت بسیار مهم است، اما این فرآیند اغلب پیچیده و ناسازگار است.
بسیاری از دستگاهها بدون راه آسانی برای بروزرسانی نرم‌افزار خود مستقر میشوند و آنها را در برابر سوء استفاده‌های شناخته شده آسیب‌پذیر میسازد.
مقیاس پذیری و مدیریت دستگاه
مدیریت و ایمن‌سازی تعداد زیادی از دستگاههای اینترنت اشیا میتواند بسیار دشوار باشد، بویژه در تنظیمات صنعتی که در آن هزاران حسگر، محرک و سایر دستگاهها مستقر هستند.اطمینان از پیکربندی ایمن و نظارت مداوم هر دستگاه یک چالش مهم است که به ابزارها و فرآیندهای مدیریتی پیچیده نیاز دارد.
راهکارهایی برای امنیت اینترنت اشیا (IoT)
همانطور که تعداد و پیچیدگی دستگاههای اینترنت اشیا (IoT) همچنان درحال افزایش است، استراتژی‌های ایمن‌سازی آنها نیز باید افزایش یابد. رویکردهای زیر برای افزایش امنیت اینترنت اشیا در سال 2025 و پس از آن بسیار مهم هستند:
1- پیاده‌سازی مکانیزم‌های احراز هویت قویتر
یکی از ساده‌ترین و درعین‌حال مؤثرترین راهها برای ایمن‌سازی دستگاههای IoT، پیاده‌سازی مکانیزم‌های احراز هویت قویتر است. حرکت فراتر از رمزهای عبور پیشفرض به احراز هویت چند عاملی (MFA) یا تأیید بیومتریک میتواند خطر دسترسی غیرمجاز را به میزان قابل توجهی کاهش دهد.
برای محیط‌های صنعتی IoT (IIoT)، استفاده از گواهی‌ها و امضاهای دیجیتال میتواند یک لایه امنیتی اضافی ایجاد کند.
2- افزایش رمزگذاری و حفاظت از داده‌ها
داده‌های ارسال شده توسط دستگاههای اینترنت اشیا باید هم درحین انتقال و هم درحالت استراحت رمزگذاری شوند تا از رهگیری و دستکاری محافظت شود. استفاده از پروتکل‌های رمزنگاری قوی و بروز تضمین میکند که حتی درصورت رهگیری داده‌ها، نمیتوان براحتی رمزگشایی کرد.
3- اتخاذ یک معماری اعتماد صفر
مدل امنیتی Zero Trust فرض میکند که همه دستگاهها و کاربران بطور پیشفرض غیرقابل اعتماد هستند و بویژه برای محیط‌های IoT مناسب هستند. Zero Trust میتواند با نیاز به تأیید مداوم هویت و رفتار دستگاه، به کاهش خطر دستگاههای در معرض خطر در یک شبکه کمک کند.
این رویکرد بویژه در محیط‌های تجاری که به خطر انداختن یک دستگاه میتواند عواقب گسترده‌ای داشته باشد بسیار ارزشمند است.
4- بروزرسانی و وصله منظم
اطمینان از اینکه دستگاههای اینترنت اشیا (IoT) بطور مرتب با آخرین وصله‌های امنیتی بروز میشوند برای حفظ امنیت اینترنت اشیا بسیار مهم است. تولیدکنندگان باید ارائه مکانیسم‌های بروزرسانی آسان و خودکار را در اولویت قرار دهند، درحالیکه سازمانها باید پالیسی‌های منظم نگهداری و مدیریت وصله ایجاد کنند.
این ممکن است شامل زمان‌بندی بروزرسانی‌ها در طول زمان توقف برنامه‌ریزی‌شده برای جلوگیری از اختلال باشد.
5- تقسیم‌بندی شبکه
با جداسازی دستگاههای اینترنت اشیا در شبکه‌ها یا زیرشبکه‌های جداگانه، سازمانها میتوانند از تأثیر دستگاههای آسیب‌دیده بر سیستمهای حیاتی جلوگیری کنند.
تقسیم‌بندی شبکه میتواند از فناوری عملیاتی (OT) در برابر حملات مبتنی بر فناوری اطلاعات در محیط های صنعتی محافظت کند.
6- پیاده‌سازی چارچوبها و استانداردهای امنیتی اینترنت اشیا
اتخاذ چارچوب‌های امنیتی IoT ایجاد شده، میتواند یک رویکرد ساختاریافته برای ایمن‌سازی دستگاهها ارائه دهد. این چارچوبها بهترین شیوه‌ها را برای احراز هویت دستگاه، حفاظت از داده‌ها و پاسخ به حادثه ارائه میدهند و به سازمانها کمک میکنند تا یک وضعیت امنیتی جامع ایجاد کنند.
7- استفاده از هوش مصنوعی (AI) و یادگیری ماشین (ML)
هوش مصنوعی و یادگیری ماشینی میتوانند با شناسایی و پاسخگویی به تهدیدات در زمان واقعی، نقشی اساسی در ایمن‌سازی محیط‌های اینترنت اشیا ایفا کنند.
این فناوری‌ها میتوانند الگوهای رفتار دستگاه را تجزیه و تحلیل کنند و ناهنجاری‌هایی را شناسایی کنند که ممکن است نشان‌دهنده نقض امنیتی باشد. نظارت مبتنی بر هوش مصنوعی میتواند هشدارهای اولیه در مورد مسائل احتمالی را ارائه دهد و امکان پاسخ‌های پیشگیرانه را فراهم کند.
8- تدوین برنامه جامع واکنش به حوادث
آماده شدن برای نقض احتمالی امنیت به همان اندازه که جلوگیری از آنها ضروری است. سازمانها باید طرح‌های جامع واکنش به حادثه را ایجاد کنند که مراحل انجام یک حادثه امنیتی مربوط به دستگاههای IoT را مشخص کند. این طرح باید شامل پروتکل‌هایی برای شناسایی دستگاههای در معرض خطر، جداسازی آنها از شبکه و بازیابی عملیات ایمن باشد.
9- افزایش آگاهی و آموزش
خطای انسانی اغلب عامل مهمی در نقض امنیت، ایجاد آگاهی و آموزش اجزای ضروری امنیت اینترنت اشیا است. سازمانها باید بطور منظم کارکنان را در مورد خطرات مرتبط با دستگاههای اینترنت اشیا (IoT) و بهترین شیوه‌ها برای ایمن سازی آنها آموزش دهند. این آموزش باید به همه پرسنلی که با سیستمهای IoT تعامل دارند یا مدیریت میکنند گسترش یابد.
10- همکاری بین تولیدکنندگان و کاربران
ایمن‌سازی دستگاههای اینترنت اشیا (IoT) نیازمند تلاش مشترک بین تولیدکنندگان، طراحی دستگاههای ایمن و کاربران است که باید اقدامات امنیتی را اجرا و حفظ کنند.
تولیدکنندگان باید امنیت را در مرحله طراحی، از جمله ارائه راهنمایی روشن در مورد پیکربندی و عملیات ایمن، در اولویت قرار دهند. از سوی دیگر، کاربران باید شفافیت و پاسخگویی را از تولیدکنندگان در رابطه با امنیت دستگاههایشان بخواهند.
نتیجه‌گیری
تکثیر دستگاههای اینترنت اشیا (IoT) مزایای فوق‌العاده‌ای را ارائه میکند، اما چالش‌های مهم امنیت سایبری را به همراه دارد. پرداختن به این چالشها نیازمند یک رویکرد چند وجهی است که شامل احراز هویت قویتر، رمزگذاری پیشرفته، بروزرسانی منظم و تقسیم بندی شبکه است.
سازمانها میتوانند با اتخاذ معماری Zero Trust، بهره‌برداری از هوش مصنوعی و پایبندی به چارچوب‌های امنیتی تعیین‌شده، محیط IoT امن‌تری بسازند.
خدمات تداوم کسب و کار و مدیریت بحران ما به شما کمک میکند تا برنامه خود را به سرعت رشد و بالغ کنید تا اطمینان حاصل کنید که سازمان شما برای طوفانهای پیش رو آماده است.
یک تماس اولیه با ما برقرار کنید و مشاوره لازم برای خرید محصولات امنیت شبکه سازمان خود را دریافت کنید.
