اولین قدم در ایجاد یک پالیسی جلوگیری از نشت داده DLP، انتخاب اطلاعاتی است که میخواهید از مشاهده یا استفاده غیرمجاز محافظت کنید.
نشت اطلاعات یکی از خطرناکترین تهدیدهای امنیتی برای سازمانها و کسبوکارهاست؛ تهدیدی که میتواند در چند دقیقه باعث از دست رفتن اعتبار، جریمههای سنگین قانونی و حتی ورشکستگی شود.
کافی است تنها یک کارمند، یک فایل حساس را به اشتباه از طریق ایمیل، فلش یا فضای ابری شخصی منتشر کند.
اینجاست که DLP یا Data Loss Prevention (پیشگیری از نشت داده) بعنوان یکی از مهمترین لایههای امنیت اطلاعات وارد عمل میشود.
در این مقاله، بصورت کاملاً عملی و مرحلهبهمرحله یاد میگیرید که چگونه با اجرای اصول صحیح DLP، از خروج اطلاعات حیاتی سازمان خود جلوگیری کنید.
اگر مدیر IT، مدیر امنیت یا صاحب کسبوکار هستید، این راهنما دقیقاً برای شما نوشته شده است
راهحلهای جلوگیری از نشت داده DLP چگونه کار میکنند؟
راهحلهای جلوگیری از نشت داده DLP میتوانند ایمیلها، انتقال فایلها و انواع دیگر ارتباطات را کنترل کنند تا اطمینان حاصل شود که اطلاعات حساس از شبکه خارج نمیشوند.
راهکارهای DLP بطور کلی به روشهای زیر کار میکنند:
- قوانین فیلترینگ
این قوانین به شما اجازه میدهد تا مشخص کنید چه نوع فایلهایی را میتوان از طریق شبکه منتقل کرد. آنها همچنین میتوانند دسترسی کاربران به سایتهای خاص را محدود کنند.
- طبقهبندی دادهها
این، تگها را بر روی فایلها براساس محتویات آنها اعمال میکند، بنابراین میتوان آنها را بعنوان حساس یا غیرحساس در هنگام انتقال در سراسر شبکه شناسایی کرد.
- رمزگذاری
برخی از راهحلهای پیشگیری از نشت اطلاعات بطور خودکار اسناد را مطابق با محتوای آنها رمزگذاری میکنند، زیرا آنها در سراسر شبکه منتقل میشوند.
بهترین روشهای جلوگیری از نشت داده
۱. شناسایی و طبقهبندی دادههای حساس
اگر میخواهید داراییهای ارزشمند خود را ایمن نگه دارید، باید بدانید که آنها کدامند و در کجا قرار دارند.
اولین و مهمترین قدم در پیادهسازی DLP اینست که بدانید دقیقاً از چه چیزی باید محافظت کنید.
همه دادهها ارزش یکسانی ندارند. اطلاعاتی مانند:
- اطلاعات مالی و حسابداری
- دادههای مشتریان
- اطلاعات پرسنلی
- اسناد قراردادها
- سورسکد نرمافزارها
باید در سطح «دادههای حساس» طبقهبندی شوند.
✅ اقدامات عملی:
- تهیه لیست کامل از انواع دادههای موجود در سازمان
- دستهبندی آنها به: عمومی، محرمانه، بسیار محرمانه
- مشخص کردن محل نگهداری هر دسته (سرور، لپتاپ، ایمیل، فضای ابری)
بدون این مرحله، هیچ راهکار DLP بدرستی عمل نخواهد کرد.
۲. رمزگذاری دادهها در حالت ذخیره و انتقال
یک تکنیک ساده اما موثر برای جلوگیری از نشت داده (DLP) اینست که اطمینان از رمزگذاری همه دادههای حساس میباشد.
رمزگذاری (Encryption) تضمین میکند که حتی اگر اطلاعات از دسترس خارج شوند، برای افراد غیرمجاز غیرقابلخواندن باشند.
رمزگذاری باید در دو حالت انجام شود:
- دادههای ذخیرهشده (Data at Rest)
- دادههای درحال انتقال (Data in Transit)
✅ نمونههای کاربردی:
- رمزگذاری دیسک لپتاپهای سازمانی
- استفاده از HTTPS و VPN
- رمزگذاری دیتابیسها
⚠️ اشتباه رایج: بسیاری از سازمانها فقط ارتباطات را رمزگذاری میکنند و دادههای ذخیرهشده را بدون حفاظت رها میکنند.
۳. محدودسازی دسترسی براساس اصل «حداقل دسترسی»
یکی از موثرترین راهها برای جلوگیری از نشت دادهها اینست که اطمینان حاصل شود که کاربران فقط به دادههایی که برای انجام نقش خود نیاز دارند دسترسی دارند.
اگر کاربر نیاز به دسترسی بیشتری داشته باشد، باید درخواستی را به پرسنل مربوطه ارسال کند، که میتوانند بصورت محدود به آن دسترسی بدهند.
✅ بهترین روشها:
- پیادهسازی Role-Based Access Control (RBAC)
- حذف دسترسی کارمندان پس از تغییر سمت یا خروج
- استفاده از احراز هویت چندمرحلهای (MFA)
مثال واقعی:
اگر حسابدار شرکت فقط به اطلاعات مالی نیاز دارد، نباید به پروندههای حقوقی یا اطلاعات منابع انسانی دسترسی داشته باشد.
4. سیستمهای خود را سخت کنید
اطمینان حاصل کنید که سیستم عامل شما تا حد امکان امن است. برنامهها و سرویسهای غیرضروری که ممکن است آسیبپذیری ایجاد کنند را حذف کنید.
ممکن است بخواهید یک تصویر پایه از سیستم عامل خود برای کارمندان خود ایجاد کنید و سپس درصورت لزوم عملکردهای اضافی را فعال کنید.
همچنین مهم است که هیچ داده غیرضروری را ذخیره نکنید، زیرا ممکن است به نتایج مثبت کاذب منجر شود.
بنابراین محافظت از دادههایی که واقعاً ارزشمند هستند دشوارتر میشود.
5. نظارت مداوم بر تبادل و خروج دادهها
شما باید تمام دادههای محرمانه را پیگیری کنید، از جمله اینکه چه کسی به آنها دسترسی دارد، چگونه، چه زمانی، چرا و از کجا.
هر زمان که به دادههای حساس دسترسی پیدا میشود، منتقل میشوند، اصلاح میشوند یا از بین میروند، مدیران باید سابقهای از آن داشته باشند.
و زمانیکه فعالیت کاربر از خط پایه پیشفرض منحرف میشود، هشدارهای بلادرنگ دریافت کنند.
سیستم DLP باید تمام رفتارهای مشکوک را ثبت و تحلیل کند:
- ارسال فایلهای حساس از طریق ایمیل
- کپی اطلاعات روی USB
- انتقال داده به سرویسهای ابری شخصی
✅ خروجی این بخش:
- هشدار لحظهای به مدیر امنیت
- گزارشهای دقیق برای بررسیهای قانونی
- جلوگیری خودکار از نشت داده قبل از وقوع
6. همه چیز را آپدیت نگه دارید
بمنظور جلوگیری از آسیب پذیریهای zero-day و سایر حملات سایبری که ممکن است منجر به از دست رفتن دادهها شود، مهم است که همه سیستمها را بروز نگه دارید.
این شامل سیستم عاملها، برنامهها و غیره میشود. آپدیتها معمولاً بطور خودکار منتشر میشوند.
با اینحال، ممکن است هنوز هم ارزش آنرا داشته باشد که از یک راهحل مدیریت وصله خودکار استفاده کنید تا به شما بیشتر در مورد اینکه چه/چه زمانی/چگونه/چرا وصلهها نصب شدهاند، دیده شوید.
7. درصورت امکان از اتوماسیون استفاده کنید
تمرین خوبیست که تا حد امکان بسیاری از عملکردهای امنیتی را خودکار کنید. این امر بویژه برای شرکتهای بزرگی که محیط IT آنها در چندین مکان فیزیکی پراکنده شده است صادق است.
از اتوماسیون برای شناسایی و پاسخگویی به فعالیتهای غیرعادی، انجام کارهای تکراری و وقتگیر، نصب آپدیتها، اجرای پالیسیها و.. استفاده کنید.
8. آموزش کاربران؛ مهمتر از هر نرمافزار امنیتی
اطمینان از اینکه همه کارمندان آموزشهای دورهای آگاهی از امنیت را دریافت میکنند، پکی از بهترین روشها برای پیشگیری از نشت داده DLP است.
بیش از ۶۰٪ نشتهای اطلاعاتی بدلیل خطای انسانی رخ میدهد، نه حملات هکری.
✅ آموزشهای حیاتی:
- تشخیص ایمیلهای فیشینگ
- نحوه استفاده ایمن از فلش و لپتاپ
- عدم استفاده از سرویسهای شخصی برای فایلهای سازمانی
بدون فرهنگسازی امنیتی، قویترین سیستم DLP هم شکست میخورد.
نتیجهگیری
پیادهسازی DLP فقط نصب یک نرمافزار نیست؛ بلکه ترکیبی از سیاستگذاری، فناوری، نظارت و آموزش است.
اگر حتی یکی از این بخشها را نادیده بگیرید، احتمال نشت اطلاعات همچنان بالا خواهد بود.
✅ پیشنهاد عملی:
اگر قصد دارید بهصورت حرفهای از نشت داده در سازمان خود جلوگیری کنید:
- ابتدا دادهها را طبقهبندی کنید
- سپس یک راهکار DLP متناسب با اندازه سازمان انتخاب نمایید
- و در نهایت آموزش کارکنان را در اولویت قرار دهید.
درصورت نیاز به دریافت مشاوره و اطلاعات تکمیلی خرید لایسنس DLP با ما (تلفن 28425485) در ارتباط باشید.
